زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

حماد بن اسامه کوفی




حَمّاد بن اُسامَة، بن زید قُرَشی، محدّث و حافظ کوفی در قرن دوم می‌باشد.


۱ - کنیه حماد

کنیه‌اش ابواُسامه و از موالی بنی‌هاشم (عباسیان) بود.
[۱] الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۶، ص۳۹۴۳۹۵.    
[۲] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال، مزی، جمال الدین،ج۷، ص۲۱۸     .


۲ - تاریخ ولادت حماد


به نوشته ذهبی
[۳] سیراعلام‌ النُّبلاء، شمس الدین،، ج۹، ص۲۷۷     .
، حماد در حدود ۱۲۰ به‌دنيا آمد.
این سخن براساس گفته ابن‌سعد
[۴] الطبقات الکبری، ابن‌سعد، ج۶، ص۳۹۵.    
است که حماد را در هنگام وفات، هشتاد ساله ذكر كرده است.

۳ - محل رشد حماد

باتوجه به شهرت حماد به کوفی و اغلب مشایخ وى كه محدّثان كوفى بودند.
[۵] تهذیب‌الکمال فی اسماء مِزّی، الرجال،یوسف‌بن عبدالرحمان، ج۷، ص۲۱۸۲۲۰.    
، وى احتمالا در کوفه پرورش يافته، چنان‌كه سفیان ثوری او را عاقل‌ترين جوان اهل كوفه خوانده است
[۶] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال، مِزّی،،یوسف‌بن عبدالرحمان ج۷، ص۲۲۳     .

۴ - مشایخ حماد

وى از محدّثان مشهورى چون ابواسحاق ابراهیم‌بن محمد فَزاری،
[۷] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی، یوسف بن عبدارحمان، ج۷، ص۲۱۸.    
سلیمان‌بن مهران مشهور به اَعْمَش،
[۸] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی، یوسف بن عبدارحمان، ج۷، ص۲۱۸.     ]
سفيان ثورى
[۹] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی، یوسف بن عبدارحمان، ج۷، ص۲۱۸.    
و هشام‌بن عروة بن زبیر
[۱۰] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی، یوسف بن عبدارحمان، ج۷، ص۲۲۰.    
حدیث نقل كرده است.

۵ - راویان روایت از حماد

از او كسانى چون احمدبن محمدبن حنبل
[۱۱] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۰    
، علی‌بن اسحاق مدینی،
[۱۲] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۰    
محمدبن ادریس شافعی،
[۱۳] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۰    
نصربن علی جهضمی
[۱۴] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۲    
و یحیی‌بن معین
[۱۵] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۲    
حديث نقل كرده‌اند.

۶ - وثاقت حماد

ابن‌سعد گفته كه حماد احاديث فراوانى روايت كرده است.
[۱۶] الطبقات الکبری، ابن‌سعد،ج۶، ص۳۹۵.    
او حماد را به تدلیس در حديث متهم كرده، اما ابن ابی‌حاتم ، از قول احمدبن حنبل، حماد را يكى از اَثباتِ نقل حدیث خوانده كه هرگز خطا نمى‌كرده و او را به کتابت درست و روایت صحیح احاديث ستوده است.
[۱۷] الجرح و التعدیل، ابن ابی حاتم، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳    

۷ - خصوصیات حماد

ابن‌حِبّان به روايت محدّثان عراقی و خراسانی از حماد اشاره كرده است.
[۱۸] کتاب الثقات، ابن حبان، ج۶، ص۲۲۲.    
ذهبى او را فردى آگاه به اخبار و وقايع کوفه معرفى كرده است.
[۱۹] سیراعلام‌ النُّبلاء، ذهبی، شمس الدین،ج۹، ص۲۷۸.    
حماد به زهد و عبادت مشهور بود و از وى به عنوان يكى از زهاد زمانش ياد شده است
[۲۰] تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال، مِزّی، یوسف‌بن عبدالرحمان، ج۷، ص۲۲۳.    

۸ - تاریخ وفات حماد

وى در شوال ۲۰۱ درگذشت و بر جنازه او، محمدبن اسماعیل‌بن علی‌بن عبیداللّه‌بن عباس هاشمی، به دليل سن زياد و جايگاهش، هرچند در آن هنگام والى کوفه نبود، نماز گزارد
[۲۱] ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۹۵.    
.

۹ - حماد در منابع اهل سنت

نام حماد در سلسله سند روایات كتابهاى شش‌گانه و ديگر آثار حدیثی اهل سنت آمده است
[۲۲] سیراعلام‌ النُّبلاء، ذهبی، شمس الدین،ج۹، ص۲۷۹.    

۱۰ - کتابنامه


• ابن‌ابی‌حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، حيدرآباد، دكن ۱۳۷۱ـ ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.
• ابن‌حِبّان، کتاب الثقات، حيدرآباد، دكن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بيروت.
• ابن‌سعد، الطبقات الکبری ( بيروت).
• محمدبن‌ احمد محمدبن‌ احمد ذهبی‌، سیراعلام‌ النُّبلاء، ج۹، چاپ‌ شعیب‌ أرنؤوط‌ و كامل‌ خرّاط‌، بیروت‌ ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲.
• یوسف‌بن عبدالرحمان ایوسف‌بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال، چاپ بشار عواد معروف، بيروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.

۱۱ - پانویس

 
۱. ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۶، ص۳۹۴۳۹۵.    
۲. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال، مزی، جمال الدین،ج۷، ص۲۱۸     .
۳. ↑ سیراعلام‌ النُّبلاء، شمس الدین،، ج۹، ص۲۷۷     .
۴. ↑ الطبقات الکبری، ابن‌سعد، ج۶، ص۳۹۵.    
۵. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء مِزّی، الرجال،یوسف‌بن عبدالرحمان، ج۷، ص۲۱۸۲۲۰.    
۶. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال، مِزّی،،یوسف‌بن عبدالرحمان ج۷، ص۲۲۳     .
۷. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی، یوسف بن عبدارحمان، ج۷، ص۲۱۸.    
۸. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی، یوسف بن عبدارحمان، ج۷، ص۲۱۸.     ]
۹. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی، یوسف بن عبدارحمان، ج۷، ص۲۱۸.    
۱۰. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی، یوسف بن عبدارحمان، ج۷، ص۲۲۰.    
۱۱. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۰    
۱۲. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۰    
۱۳. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۰    
۱۴. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۲    
۱۵. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال،مزی،یوسف‌بن عبدالرحمان،ج۷، ص۲۲۲    
۱۶. ↑ الطبقات الکبری، ابن‌سعد،ج۶، ص۳۹۵.    
۱۷. ↑ الجرح و التعدیل، ابن ابی حاتم، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳    
۱۸. ↑ کتاب الثقات، ابن حبان، ج۶، ص۲۲۲.    
۱۹. ↑ سیراعلام‌ النُّبلاء، ذهبی، شمس الدین،ج۹، ص۲۷۸.    
۲۰. ↑ تهذیب‌الکمال فی اسماء الرجال، مِزّی، یوسف‌بن عبدالرحمان، ج۷، ص۲۲۳.    
۲۱. ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۹۵.    
۲۲. ↑ سیراعلام‌ النُّبلاء، ذهبی، شمس الدین،ج۹، ص۲۷۹.    


۱۲ - منبع

دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، مقاله شماره۶۴۹۱.    


رده‌های این صفحه : حدیث شناسی | محدثین اهل سنت




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.